Het initiatief She Decides, dat in februari 2017 werd gelanceerd, verenigt actoren die er samen voor willen zorgen dat hulporganisaties in ontwikkelingslanden hun werk rond gezinsplanning en de rechten van vrouwen en meisjes kunnen verderzetten. De basisgedachte is dat elke vrouw vrij moet kunnen beslissen of ze kinderen wil, wanneer, hoeveel en met wie. Hoe en waarom is deze beweging tot stand gekomen?

005-SheDecides_ConferenceBrussels2-mars17.jpg

De context

Elk jaar worden meer dan 15 miljoen meisjes voor hun achttiende verjaardag tot een huwelijk gedwongen. Tel daarbij 16 miljoen meisjes tussen 15 en 19 jaar en 1 miljoen meisjes jonger dan 15 jaar die een kind krijgen, meestal in ontwikkelingslanden. Bovendien ondergaan nog eens drie miljoen meisjes jonger dan 19 jaar in slechte omstandigheden een abortus. Wereldwijd worden elk jaar 22 miljoen onveilige abortussen uitgevoerd, waarvan het overgrote deel in ontwikkelingslanden. Gevolg: 5 miljoen ziekenhuisopnames door complicaties en 3 miljoen vrouwen die de gevolgen dragen van niet-behandelde complicaties. Stuk voor stuk alarmerende cijfers waarachter menselijke drama’s schuilgaan.

Op het terrein gaat de prioriteit naar seksuele en reproductieve gezondheid en rechten, maar ook naar het recht op vrije keuze. Dat laatste houdt verschillende voorwaarden in: recht op informatie, toegang tot diensten voor gezinsplanning (ook voor jongeren), …

 

002-SheDecides_InfographieNL-Globe.png

 

Op het terrein gaat de prioriteit naar seksuele en reproductieve gezondheid en rechten, maar ook naar het recht op vrije keuze. Dat laatste houdt verschillende voorwaarden in: recht op informatie, toegang tot diensten voor gezinsplanning (ook voor jongeren), …

Veel organisaties van de civiele samenleving (ngo’s, universiteiten), multilaterale organisaties (UN Women, WHO) en regeringen willen werk maken van het sensibiliseren van de publieke opinie, het informeren van risicogroepen, het teweegbrengen van een mentaliteitsverandering en het verlenen van kwaliteitsvolle gezondheidszorg in goede omstandigheden. Het gaat om een langetermijnwerk waarvoor permanent contact met de bevolking en een actieve, blijvende aanwezigheid vereist is. Het actieterrein is enorm en bestrijkt tot de meest afgelegen plattelandsgebieden. Er zijn gigantische financiële middelen nodig om de doelstellingen van de Agenda 2030 van de Verenigde Naties te verwezenlijken en de verontrustende statistieken flink naar beneden te halen. Dit alles toont aan dat het om een brede, transversale problematiek gaat die grote investeringen vergt. Tot 2016 konden de betrokken actoren voor hun budget rekenen op de traditionele donoren.

 

Een ander discours bij de Verenigde Staten.

De internationale hulp die aan gezinsplanning wordt toegekend, staat immers sterk onder druk sinds president Trump de Mexico City Policy, ook wel Global Gag Rule (GGR) genoemd, opnieuw heeft ingevoerd. Volgens die regel komen organisaties die informatie over medische abortus verstrekken of vrouwen doorverwijzen naar passende ondersteunende diensten niet langer in aanmerking voor Amerikaanse ontwikkelingshulp.

Gevolg: door zo drastisch te schrappen in deze broodnodige financiering heeft de GGR een impact op de rechten van vrouwen en meisjes en daarmee op de hele gezondheidssector, want organisaties die medische abortus verdedigen zijn ook actief op het gebied van gezinsplanning en seksuele en reproductieve gezondheid en rechten.

Dit betekent bijvoorbeeld dat een gezondheidscentrum in Benin dat Amerikaanse fondsen gebruikt voor de vaccinatie tegen malaria en Nederlandse fondsen voor activiteiten op het gebied van gezinsplanning, niet langer de Amerikaanse fondsen zal ontvangen omdat het advies verstrekt met betrekking tot geboortebeperking, anticonceptie en veilige abortus. Hierdoor loopt het centrum het risico zijn activiteiten aanzienlijk te moeten terugschroeven of zelfs de deuren te moeten sluiten. De impact van de beslissing is verregaand, wetende dat de Verenigde Staten voor veel ontwikkelingsactoren een van de belangrijkste donoren zijn. Het aantal ongewenste zwangerschappen, onveilige abortussen, aandoeningen en overlijdens zal toenemen. De gevolgen voor de betrokken vrouwen en hun gemeenschappen zullen vernietigend zijn en de meest kwetsbaren zullen de eerste slachtoffers zijn.

 

De oplossing

Het was niet lang wachten op een reactie op deze ommekeer van de VS, die de werkzaamheden en het voortbestaan van tal van organisaties bedreigt. Zo organiseerde België in maart 2017 samen met Nederland, Denemarken en Zweden de internationale conferentie "She Decides" in Brussel. Het evenement was het startschot van een fondsenwervingscampagne om financiële steun te bieden aan de organisaties die door de Amerikaanse beslissing worden getroffen én om op te roepen tot engagement voor de verdediging van de rechten van vrouwen en meisjes.

 

De oproep kende heel wat bijval op het terrein en groeide uit tot een beweging. De beweging "She Decides" verenigt vandaag tal van friends of She Decides, namelijk meer dan 150 organisaties en ongeveer 50.000 leden.

"She Decides" valt te omschrijven als een krachtige steunverklaring voor de rechten van vrouwen en meisjes en hun seksuele en reproductieve gezondheid en rechten in het bijzonder. Het hoofddoel is iedere vrouw de kans te geven zelf te beslissen of ze kinderen wil, hoeveel, wanneer en met wie.

Om deze mondiale beweging te ondersteunen verbond België zich er in 2017 toe 10 miljoen euro extra uit te trekken voor seksuele en reproductieve gezondheid en rechten. In eerste instantie werden deze bijdragen rechtstreeks toegekend aan de organisaties die getroffen zijn door de Amerikaanse maatregelen, met name UNFPA en IPPF.

België kwam deze verbintenis na en deed zelfs meer dan dat, want ons land trok in 2017 in totaal 16,5 miljoen euro uit. In 2018 werden nieuwe financieringsbesluiten genomen ten bedrage van 12,4 miljoen euro over verschillende jaren, want de GGR loopt over verschillende jaren.

 

Het resultaat

De Belgische bijdrage wordt besteed aan verschillende programma’s, waaronder UNFPA Supplies. In 2017 kende ons land 2 miljoen euro toe aan dit thematisch fonds met meerdere donoren dat tot doel heeft het gebruik van anticonceptiemiddelen te verhogen door in het bijzonder de armste en meest gemarginaliseerde vrouwen en meisjes te ondersteunen.

Want de vraag is enorm : in 2018 hadden 214 miljoen vrouwen en meisjes die anticonceptie wilden hier geen toegang toe. Daarom besloot België zijn steun te hernieuwen met een extra bijdrage van 4 miljoen euro voor de periode 2018-2019.

Het programma is gericht op 46 landen die er het meest behoefte aan hebben, waaronder 12 partnerlanden van België, en is ook actief in humanitaire crisissituaties. Momenteel verschaft UNFPA Supplies ongeveer 43 procent van alle anticonceptiemiddelen in ontwikkelingslanden. Het stelt deze gratis ter beschikking van de nationale gezondheidsvoorzieningen van deze landen.

Het programma ondersteunt landen ook bij het versterken van de toeleveringsketen opdat vrouwen en meisjes toegang tot moderne anticonceptiemiddelen hebben daar waar ze leven. Dit behelst een capaciteitsversterking door opleidingen op het gebied van gezinsplanning, het beheer van de toeleveringsketen, voorraadbeheer, gegevensverzameling, een geautomatiseerd beheersysteem, …

Enkele cijfers

In 2017 heeft UNFPA Supplies ervoor gezorgd dat 17,9 meer vrouwen en meisjes tussen 15 en 49 moderne anticonceptiemiddelen konden gebruiken, en dit in meer dan 46 landen.

Volgens schattingen kon het gebruik van deze anticonceptiemiddelen het volgende voorkomen:

  • 7,5 miljoen ongewenste zwangerschappen
  • 18.000 gevallen van moedersterfte
  • 114.000 gevallen van kindersterfte
  • 2,3 miljoen niet-medische abortussen

Het doel van UNFPA Supplies is ervoor te zorgen dat tegen 2020 nog eens 120 miljoen vrouwen en meisjes extra anticonceptiemiddelen gebruiken. De Belgische bijdrage is in die zin ook een belangrijke steun voor de Agenda 2030. Toegang tot anticonceptie is namelijk cruciaal voor het verwezenlijken van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen 1, 3, 4 en 5.

 

Bron(nen)

  • Fotoreportage/videos: © UNFPA Supplies - © SheDecides.org – © FOD Buitenlandse Zaken

Videogetuigenissen

Partner(s)

 

SDGs

SDGs